کیوان خسروانی
کیوان خسروانی، معمار بومگرای ایرانی و طراح پارچه و لباس است. او در دهه‌ی 40 و 50 شمسی بخشی از هنرِ پارچه‌بافیِ بومی و اصیلِ ایرانی را از روستاهای دورافتاده در معرض دیدِ جهانیان قرار داد.
زندگی و آثار کیوان خسروانی
کیوان خسروانی سال 1318 در خانواده‌ای صاحب‌نام در تهران متولد شد. پدر و عمویش یکی وزیر کشور و دیگری دادستان کل ارتش بود اما به گفته‌ی خودش: ” هیچ وقت عضو هیچ حزب و دسته‌ای نبودم و هیچ موافقتی هم با عقاید و عملکردِ خانواده‌ام نداشتم و مسیرم کاملا جدا بود …”
کیوان خسروانی از شاگردانِ هوشنگ سیحون (استاد برجسته‌ی معماری در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران) و فارغ‌التحصیل معماری از دانشگاه تهران با رتبه‌ی عالی است و علاوه بر آن در فرانسه و ایتالیا و امریکا هم به صورت پراکنده دوره‌های معماری و مرمت را گذرانده است.
کیوان خسروانی عاشق ایران است و به نظرش معماری وسیله‌ای برای نظم دادن به فعالیت‌های زندگیِ انسان با اقتصادی‌ترین و به صرفه‌ترین مصالحِ ممکن می‌باشد. بنابراین پروژه‌های معماری‌ای که انجام داد هر چند تعدادِ کمی بودند اما به خوبی در آنها تاثیر معماری و مهندسیِ بومی متناسب با اقلیم و شرایط محیطی را می‌توان دید.
از جمله آثارِ پابرجای او در ایران می‌توان به مهمانسرای نایین اشاره کرد که به خوبی نشان دهنده‌ی سبک کاریِ این معمار است.
کیوان خسروانی طرفدار معماریِ بومگرا به همراهِ به روز کردنِ تکنیک‌های ساخت بود و علاقه‌اش به حفظ و احیای معماریِ اصیل به حدی بود که برای اعتراض به تخریبِ بافت عودلاجان (از محله‌های قدیمیِ تهران) به بهانه‌ی نوسازی؛ در دهه‌ی 50 شمسی نمایشگاهی از کروکی‌هایش از محله‌های ویران شده‌ی ایران در این محله برگزار کرد که بازخورد خوبی داشت.
اما در نهایت با توجه به اینکه سلیقه‌ی معماریِ خسروانی با سلیقه‌ی کارفرماهای آن دوره هم‌خوانی نداشت تصمیم گرفت مدتی معماری را کنار گذاشته و به علاقه‌ی دیگرش یعنی طراحی پارچه و لباس بپردازد تا بلکه از این راه بتواند بخشی از هنرهای اصیل و بومیِ ایران را حفظ و احیا کند.
بنابراین حدود 13 سال در زمینه‌ی احیای پارچه‌بافیِ سنتیِ ایران، ابریشمِ اسکو، قلمکار و چشمه‌دوزیِ اصفهان، سوزندوزیِ بلوچستان و … فعالیت کرد و برخی از طرح‌هایش جزو کلکسیون دائمیِ موزه‌ی مدِ پاریس می‌باشد.
کیوان خسروانی قبل‌تر در فرانسه با دنیای مد آشنا شده بود و زمانی که کار طراحیِ پارچه و لباس را آغاز کرد بوتیکی به نام “نامبر وان” (NO.1) تاسیس کرد و برای مدتِ کوتاهی از برندهای معروفِ تهران محسوب می‌شد تا اینکه به بهانه‌ی گران‌فروشی بوتیک نامبر وان تعطیل شد و تنها خاطره‌ای از آن در خیابان ثریا باقی ماند.
احیای هنرهای بومی با طراحیِ لباس‌هایی برای ملکه‌ی سابق
یکی از مهم‌ترین فعالیت‌های کیوان خسروانی در زمینه‌ی احیای هنرهای بومی، طراحیِ چندین دست لباس برای ملکه‌ی سابق ایران بود که در آنها از هنرهای سوزندوزیِ بلوچ، چاپ باتیک یا کلاقه‌ای، گلابتون دوزی، زری بافی و … در قالبی نو و با طرح و رنگ‌هایی که در عینِ حفظِ اصالت؛ مطابق مدِ روز باشند، استفاده شده بود. با این کار نه تنها هنرهای اصیلِ ایرانی در معرضِ دیدِ جهانیان قرار می‌گرفت، بلکه این هنرها در قالبی نو احیا و حفظ می‌شد.
البته کیوان خسروانی در این راه تنها نبود و برای مثال در جریانِ احیای هنر سوزندوزیِ بلوچ افرادی چون ماه منیر جهانبانی و تمامیِ زنانِ هنرمندِ آن دیار که وظیفه‌ی سوزندوزی را به عهده داشتند دخیل بودند که روایتِ مفصلی دارد.
برای دیدنِ تعدادی از لباس‌هایی که این معمارِ هنرمند طراحی کرده؛ می‌توانید سری به موزه‌ی پوشاکِ سعدآباد یا بخشی از کاخ اختصاصی در مجموعه‌ی نیاوران بزنید و در صورتی که دوست داشتید روایتِ مفصل‌تری از ماجرای احیای این هنرها و دوختِ لباس‌های ملکه‌ی سابق بشنوید می‌توانید ما را در تورهای مرتبط با این روایت که در ادامه معرفی شده، همراهی کنید.
